Drejtësia
Kurrë nuk kishte gënjyer
Dhe ja tani ky njeri flet për Allahun xh.sh., si dhe pretendon se është i Dërguari i Tij. Një njeri si ai, që tërë jetën nuk kishte gënjyer bile as për ndonjë çështje më të vogël, si mund që tani për një çështje kaq të madhe dhe të shenjtë të bënte një gjë të tillë? jo! Kjo nuk ishte e mundshme. Një pjesë e njerëzve nuk mendonte ashtu. Por, jo të gjithë pasi që kishte të tillë që e lanë kokëfortësinë e xhelozinë dhe e pranuan pejgamberllëkun e tij. Ai ishte njeri besnik. Çdokush atë e njihte si të tillë. Ishte aq I sigurt sa që p.sh., dikush duhej të shkojë në rrugë por nuk kishin kujt t’ia lënë gruan apo familjen. Pa kurrfarë dyshimi mund t’i linin tek ai. Të sigurt se deri sa të ktheheshin nga rruga do të ishin në vend të sigurt. Apo dikush kishte nevojë që dikujt t’ia besojë pasurinë. Pa kurrfarë dyshimi ia linin Muhammed’ul Eminit. Të sigurt se nuk do t’i mungonte asnjë dërhem. Nëse do të kishit nevojë për një çështje të informoheni drejt. Padyshim se do të shkonit tek ai sepse ai ishte simboli i drejtësisë. Do t’i dëgjonit atë dhe sipas këshillave të tij edhe do të vendosnit. Çdo këshillë e tij do të ishte bazë përçdo vepër tuajën pasi që ai kurrë në jetë nuk kishte gënjyer, qoftë bile edhe një herë. Mos ndoshta kërkoni argumente? Një ditë kishte dalë në kodrën e quajtur Ebu Kubejs dhe njerëzit e tubuar përreth tij i pyet: “Nëse ju them se pas kësaj kodre është një ushtri që po përgatitet të na sulmojë. A do të më kishit besuar?”
Të gjithë të tubuarit një zëri i thanë: “Po të besojmë; sepse asnjëherë nuk kemi dëgjuar të kesh gënjyer”!
Ende nuk ishte pejgamber. Me një shok u besatuan që të takohen diku në një vend të largët. Shoku i cili më vonë kishte pranuar fenë islame rrëfen: “Unë kisha harruar fjalën që ia kisha
dhënë, mu kujtua pas tre ditëve vrapova të shkoj në vendin ku duheshe të takohemi. Vërejta se ai ende ishte aty duke më pritur. As nuk u zemërua e as mu hidhërua, vetëm më tha: O djalosh! Më mundove. Ka tre ditë që të presë këtu”.
Qabeja ishte rindërtuar ndërsa vendosja e Haxher—ul Esvedit në vendin e vet ishte bërë çështje problematike. Fiset ishin pothuajse në gjendje lufte, secili dëshironte që ky nder tu takon atyre. Më në fund vendosin të pranonin vendimin e atij i cili I pari do të hynte në harem. Çdokush ishte vënë në pritje se kush do të hyj në harem i pari… dhe papritmas ja mbrinë Muhammedi a.s., i cili në at çast nuk dinte gjë për vendimin. Ai ishte buzëqeshur dhe kishte një qëndrim që inspironte besim. Posa e panë njëzëri thirrën: ]a po vjen i besueshmi (el-emini).
E ftuan dhe i treguan për vendimin që kishin marrë. I dhanë besën se do ta respektojnë vendimin që do të jepte ai. Ai menjëherë kërkoi që t’i sjellin një pëlhurë të madhe. Gurin e zi e vendosi në mes të pëlhurës ftoi të gjithë prijësit e fiseve që ta kapin nga një skaj të pëlhurës dhe e afruan afër vendit tim do të vendosej guri. Kapi gurin dhe me duart e veta e vendosi
në vendin e duhur. Me këtë gjest ai i pajtoi të gjitha fiset dhe shmangi rrezikun për një luftë vëllavrasëse. Ai kishte fituar besimin e të gjithë mekasve.
Që para se t’i shpallej pejgamberllëku ai ishte njeri i besueshëm, çdokush e besonte pa lmrrfarë rezerve, pra ende pa u bërë pejgamber ai i posedonte të gjitha cilësitë e një pejgamberi, para se gjithash fjalët e tij i besonte çdokush.Një herë kishte rënë të flejë por tërë natën nuk e kishte zënë gjumi. Në mëngjes e shoqja e pyet nëse është i sëmurë pasi që tërë natën nuk kishte fjetur.
“Duke përgatitur shtratin gjeta një hurmë dhe desha ta ha. Por më pas mu Imjtua se në shtëpinë tonë gjenden edhe hurma të tubuara për zeqatë dhe sadaka. Mendova mos ndoshta ajo hurmë ishte nga ato? Deri në mëngjes mendova këtë gjë dhe nuk më mori dot gjumi”- iu përgjigj ai.
Ai ishte shumë i drejtë. Një ditë përderisa një grua duke e thirrë fëmijën e saj i thotë: “Eja të shohësh se çdo të të jap!” Pejgamberi s.a.v.s. ndërhyri duk e pyetur:
Çdo t’i japësh fëmijës? Ca hurma, o i Dërguari i Allahut!— iu përgjigj gruaja. ‘ — Po qe se nuk i jepje asgjë do të ishe gënjeshtare!- i tha ai.
Pati këshilluar gjithmonë për drejtësi
“Më jepni fjalën për këto gjëra dhe unë t’ju jap fjalën për Xhenetin:
– Kur të flisni, flisni drejt!
– Kur të premtoni, çojeni premtimin në vend!
– Tregohuni të besueshëm në ruajtjen e amanetit!
– Ruani nderin!
– Mbyllni sytë para haramit!
– Mbani duart larg nga harami! Po, ai gjithmonë drejt pati jetuar, drejtësinë pati këshilluar dhe me drejtësinë që ishte diçka e posaçme për të, pothuajse ishte afruar në një pikë mes mundësisë dhe domosdoshmërisë, në një pikë të tillë, pas së cilës qëndronte vetëm e vetëm besnikëria e Allahut. Me fjalë të tjera, në drejtësi, i Dërguari i Allahut shihte nga horizonti afër sa dy kut. (Nexhm: 9). Në një aspekt, ai ndodhej në kuadrin e mundësisë, kurse në një aspekt tjetër, e pati kapërcyer botën e mundësisë. Me rastin e Miraxhit, siç ka thënë edhe Kadi Ijazi, ai erdhi në një vend ku nuk po dinte se ku ta vendoste këmbën. Atij iu tha që ta vendoste njërën këmbë mbi tjetrën. Gjithsesi, në çdo specifikë ai ishte një njeri. Mirëpo drejtësia në një nivel të tillë e pati lartësuar atë. Edhe ne një të tillë drejtësi na këshillon ai: “Jepni fjalën se do të flisni drejt, se nuk do të fusni në jetën tuaj gënjeshtrën që edhe unë t’ju premtoj xhenetin!”
Edhe në një tjetër porosi të tij kështu urdhëron: “Hiqni dorë nga gjërat që përmbajnë dyshime. Drejtësia prodhon në brendësi të njeriut siguri dhe stabilitet, kurse gënjeshtra është shtrembërim, është turbullirë.”
Dhe prapë urdhëron: “Kërkoni vazhdimisht drejtësinë! Edhe në se në drejtësi shihni shkatërrimin tuaj, pa asnjë diskutim që aty është shpëtimi juaj!”
Edhe në një porosi tjetër po kështu konkludon: “Mos u ndani nga e drejta. E drejta ju çon në mirësi, kurse mirësia në xhenet. Në se personi tregohet i drejtë dhe e kërkon të drejtën, shkruhet mes besnikëve në lartësinë e Allahut.
Ruhuni nga gënjeshtra. Gënjeshtra e çon njeriun në mëkat, kurse mëkati në xhehenem. Në se personi vazhdimisht gënjen dhe e kërkon gënjeshtrën, shkruhet si gënjeshtar në lartësinë e Allahut!” (76).
Shpëtimi dhe fundi i mirë janë te drejtësia. Edhe sikur njeriu të vdesë duke thënë të drejtën, një herë vdes, kurse çdo gënjeshtër është një vdekje më vete!
Ka’b b. Malik thotë: “Unë shpëtova në saje të drejtësisë sime.” Po, kur thuhet “drejtësi”, është e pamundur të mos e kujtosh atë.
Ka’b b. Malik ishte një njeri me fjalën të mprehtë si shpata dhe me shpatën të mprehtë sa fjala. Ishte poet. Me poezitë e tij mund ta kthente përmbys botën morale të njerëzve…
Pat ardhur në Akabe dhe i pati dhënë besën të Dërguarit të Allahut. Për rrjedhojë pati qenë ndër parësinë e Medines. Por nuk pati marrë pjesë në luftën e Tebukut. Tebuku pati qenë një luftë e vështirë. Në atë luftë, një grusht njerëzish do të përleshej me armatën e Perandorisë Romake. Dhe ku, pikërisht në të nxehtët përvëlues e shfarosës të shkretëtirës! Me atë mendim u bë nisja për atje, u tregua ajo trimëri e jashtëzakonshme për t’u nisur, u fitua ajo mirësi, por ajo luftë e frikshme vetëm në mendime mbeti.
Ndërsa Profeti të gjitha fushatat luftarake i mbante të fshehta, atë radhë qe nisur haptas dhe çdo njeri e pati ftuar haptas. Ja, pra, megjithë këtë ftesë të hapët, Ka’bi atë radhë nuk pati mundur të merrte pjesë.
Dhe tani le ta tregojmë shkurt aventurën e tij nga goja e tij:
“Të gjithë u ftuan për në luftë. Sepse përplasja do të ishte e ashpër. Por Allahu nuk e miratoi dhe lufta mbeti vetëm si një nismë. I ishte bërë apo jo e ditur, i Dërguari i Allahut i jepte një rëndësi të veçantë asaj lufte.
Ashtu si çdokush, edhe unë i përfundova përgatitjet. Madje, si atë radhë s’isha përgatitur për asnjë luftë tjetër gjer atë ditë.
Profeti i të Dy Botëve dha urdhër për nisje dhe ushtria u nis. Unë nuk dola bashkë me të tjerët duke thënë me vete se, sido që të ishte, do t’i arrija ata. Dhe nuk kisha ndonjë punë. Por më pengonte vetësiguria. Hë sot, hë nesër, kur ç’të shohësh, ditët ikën si pa u kuptuar. Tani më ishte e pamundur ta arrija të Dërguarin e Allahut. Kisha mbetur i detyruar të prisja dhe prita. Dhe prita çdo orë në një pritje që zgjati me ditë.
Më në fund filloi të dëgjohej nga të gjitha anët se Profeti po kthehej. Kështu ndodhte çdo radhë. Afër kthimit të tij Medina gjallërohej edhe një herë tjetër. Ja, tani, në sytë e çdokujt kishte një gëzim: po kthehej i Dërguari i Allahut!
Më në fund, erdhi koha e shumëpritur. Ushtria u kthye në Medine. Edhe Profeti, ashtu siç ishte bërë rregull, fillimisht kishte shkuar në faltore, kishte falur dy rekate namaz dhe kishte nisur takimet me popullin. Njerëzit shkonin në faltore grupe-grupe, e vizitonin, kurse ata që s’kishin marrë pjesë në ushtri, i kërkonin falje. Edhe shumica e atyre që ndodheshin në gjendjen time, kishin paraqitur justifikime që ishin pranuar nga i Dërguari i Allahut. Edhe unë mund të bëja një gjë të tillë. Mes tyre, unë isha një ndër më të aftët për të folur dhe me fuqinë bindëse më të madhe. Mirëpo si mund të ndodhte që, duke mos pasur asnjë justifikim, ta gënjeja të Dërguarin e Allahut? Nuk e bëra një gjë të tillë. Nuk munda ta bëja! Kur u takuam, Profeti më priti me një buzëqeshje të rrudhur që ma shpoi zemrën tej e tej. Dhe më pyeti: “Ku ishe?” Ia tregova situatën ashtu siç ishte, pa lënë gjë mangët. E ktheu kokën anash dhe më tha me majë të gjuhës: “Ngreu, shko!”
Dola jashtë. Më rrethoi fisi im: “Gjej dhe ti një justifikim e shpëto!” Për një moment sikur fjalët e tyre më zunë vend në zemër. Mirëpo erdha menjëherë në vete dhe pyeta: “A ka të tjerë në gjendjen time?” “Ka”, më thanë dhe më përmendën dy emra. Që të dy kishin marrë pjesë në Bedër dhe ishin ndër sahabet, pasuesit profetikë me emër e me zë: Muare b. Rebi dhe Hilal b. Umejje. Edhe ata nuk kishin paraqitur asnjë justifikim dhe kishin rënë në pozitën time. Kishin mbetur në pritje. Për mua ishin njerëz që mund t’u shkoje pas, prandaj vendosa të bëj si ata dhe hoqa dorë nga gjetja e një justifikimi.
U shpall një urdhër për ne të tre. Tanimë asnjë musliman nuk do të takohej e të bisedonte me ne. Dy shokët e mi u mbyllën nëpër shtëpitë dhe qanin natë e ditë. Unë isha i ri e i fuqishëm. Dilja në treg, në sokak dhe mund të hyja edhe në faltore në kohët e namazeve. Vetëm se me mua asnjeri nuk bisedonte. Shumicën e kohës e kaloja në faltore. Ndodhte që të prisja shumë gjatë për të mundur të kapja një buzëqeshje nga i Dërguari i Allahut. Por ç’e do që çdo ditë kthehesha në shtëpi vetëm me vetminë time. Ai, të cilit kurrë nuk i mungonte buzëqeshja në fytyrë, qoftë edhe një herë të vetme nuk m’i kishte hedhur sytë të më buzëqeshte! I jepja selam dhe ia ngulja sytë buzëve të tij se mos dalloja ndonjë lëvizje, por më kot!
Gjatë namazit shumë herë e shihja atë me bisht të syrit. I hidhte sytë nga unë kur filloja të falesha, por, sapo mbaronte namazi, menjëherë i hiqte sytë. Kështu do të vazhdonte plot dyzet ditë. Njerëzit dhe vendi ku ndodhesha më ishin bërë të huaj në atë mënyrë, sa që fillova të pandehja se ndodhesha në një vend të huaj.
Një ditë u hodha nga muri i avllisë drejt e në bahçen e Ebu Katades, djalit të xhaxhait, të cilin e doja shumë e që edhe ai më donte me shpirt. I dhashë selam, por nuk reagoi fare. E pyeta: “Më thuaj, për Zotin, a e beson që e dua të Dërguarin e Allahut?” Nuk m’u përgjigj fare. Ia përsëri-ta tri herë pyetjen. Pas herës së tretë, më tha: “I Dërguari i Allahut e di!” Vetëm kaq dhe u largua. Më ishte shembur bota mbi krye! Nuk i prisja kurrë këto fjalë prej Ebu Katades! M’u mbushën sytë dhe fillova të qaja me ngashërim.
Një ditë tjetër, duke u vërtitur i vetëm sokakëve të Medines, dëgjova një njeri të pyeste për mua. Personat që kishte pyetur, i kishin bërë me shenjë nga unë. Njeriu më erdhi pranë dhe në dorë mbante një letër që ishte për mua. Vinte nga sundimtari i Gassanit. Sundimtari më ftonte në vendin e tij. Më shkruante: “Dëgjova se ytzot të ka braktisur të vetëm. Eja tek ne. Njerëzve si ti pranë nesh u rritet vlera…” “Edhe kjo një provë” – thashë me vete, e grisa letrën dhe e hodha në zjarr.
Ishte dita e dyzetë. I Dërguari i Allahut më kishte dërguar një njeri. Njeriu thoshte se duhet të rrinim larg nga gratë. “Ç’të bëj, a ta ndaj?” – e pyeta. “Vetëm rriji larg” – më tha dhe shkoi. I thashë gruas të shkonte te prindët. Në këtë mes, gruaja e Hilalit kishte shkuar te Profeti e i kishte kërkuar lejë t’i rrinte të shoqit pranë për t’i shërbyer, pasi ishte plak dhe nuk i përgjigjej detyrës së tij si burrë. Dhe i Dërguari i Allahut i kishte dhënë lejë. Disa më thanë që edhe unë të kërkoja lejë. Por unë nuk pranova, pasi nuk e dija se si do ta priste Ai një kërkesë të tillë.
Kaluan ditë dhe u mbushën pesëdhjetë. Kisha arritur në një pikë që më ishte mbaruar durimi. Më ishte nxirë bota dhe më ishte bërë varr. Si çdo ditë, edhe atë mëngjes, pasi kisha falur namazin, po rrija në ballkon. Dëgjova se dikush po përmendte emrin tim me zë të lartë: “Myzhde, o Ka’b!” E kuptova si qëndronte puna. Menjëherë rashë në sexhde. Atë ditë, pas namazit të agimit, i Dërguari i Allahut kishte shpallur faljen to-në. Shkova në faltore. Të gjithë u ngritën në këmbë dhe po më uronin. Talhai m’u hodh në qafë e po më puthte. Sikur po përjetoja sërish një Akabe! I shkova pranë Profetit dhe ia kapa dorën. Edhe ai ma kapi. Pandehja se nuk do të ishte gëzuar më shumë edhe sikur ta kishin uruar për xhenetin. I Dërguari i Allahut urdhëroi: “Allahu ju fali!” Dhe këndoi ajetin e zbritur për ne:
“Dhe Allahu pranoi edhe pendimin e atyre të treve. Toka u ishte ngushtuar aq shumë, edhe shpirtrat u ishin ngushtuar aq shumë, sa ishin bindur se nuk ka strehim tjetër veç Allahut. Allahu e pranon pendimin, është mëshirues i madh!” (Tevbe: 118).
Pas këndimit të ajetit, iu drejtova Profetit: “O i Dërguari i Allahut! Mua e drejta më shpëtoi! Jap fjalën se sa të jem gjallë, do të them vetëm të drejtën e të vërtetën!”
Po, e vërteta profetike që e quajtëm “besnikëri” , qëndron mbi fundamentin “vërtetësi dhe drejtësi”. Çdo profet flet drejt. Dhe kjo gjë është e detyrueshme. Sepse, po qe që në cilindo prej këtyre personave që sjellin nga bota e panjohur urdhëra dhe ua kumtojnë njerëzve, do të ndodhte edhe gabimi ose shtrembërimi më i vogël, çdo gjë do të kthehej me ko-kë poshtë. Të gjitha të vërtetat që na duhet t’i mësojmë në emër të njerëzimit, me anë të profetëve na përcillen. Dhe kjo është një çështje shumë delikate që s’lejon shtrembërim as sa grimca. Prandaj edhe Providenca Hyjnore urdhëron kështu lidhur me këtë çështje: “Sikur të trillonte ai (Muhamedi) për Ne ndonjë fjalë, do ta mbërthenim me forcë, do t’ia këputnim aortën dhe askush prej jush nuk do të mund t’i dilte në mbrojtje!” (Hakka: 44-47).
Përballë urdhrave dhe ndalimeve hyjnore Profeti ishte si i vdekuri në duart e larësit të kufomave. Revelacioni e vërtiste atë nga të donte dhe Profeti atë kahje merrte. Nga kjo ndjeshmëri dhe bindje e pakufishme ai s’kishte humbur asgjë edhe kur kishte fituar intimitetin hyjnor dhe kishte arritur në pikën e fundit. Jo që s’kishte humbur, por e kishte thelluar edhe më atë ndjeshmëri duke e kthyer në diçka të pa-tjetërsueshme!
Ai pati qenë burrë i fjalës
Gjer në moshën dyzetvjeçare askush nuk kishte dëgjuar e parë që ai të thoshte ndonjë gjë kontradiktore apo të mos qëndronte në fjalë. Një person që kishte fituar nderin të bëhej pasues i tij më vonë, tregon: “Ishte periudha e injorancës. Ishim marrë vesh me të Dërguarin e Allahut që të takoheshim në një vend. (Siç kam theksuar edhe në krye, ashtu quhej ajo periudhë, kurse Profeti nuk e pati jetuar atë në veçoritë e saj, por pati ndjekur një vijë tjetër jetese, të posaçme vetëm për profetët). Mirëpo unë e harrova fjalën e dhënë. Kur u kujtova pas tri ditësh, shkova me vrap atje ku e kishim lënë takimin dhe pashë se i Dërguari i Allahut po më priste! As u nxeh e as m’u zemërua. Më tha vetëm kaq: “O djalë i ri! Më mundove! Kam tri ditë që të pres këtu!”
Gjykimi i drejtë
Qabja është faltorja e parë në sipërfaqen e Tokës, të cilën e ndërtuan Ibrahimi me Ismailin a.s. me urdhër nga Allahu i Madhëruar. Respektin për të njerëzit e ruajnë brez pas brezi deri në ditët tona e në vazhdim. Një respekt të veçantë Qabja gëzonte edhe tek arabët e kohës paraislame.
Disa vjet përpara se Allahu i Madhëruar të dërgonte Muhamedin a.s. si profet, Meka u përmbyt nga shirat dhe shtrëngatat që pothuajse e shkatërruan Qaben. Për këtë arsye, fiset arabe – pasi ranë dakord – vendosën që ta rindërtonin Qaben. Ato rendën që të kontribuonin në rindërtimin e saj, sepse kështu do të fitonin edhe më shumë famë. Kur erdhi momenti i vendosjes së gurit të zi në vendin e caktuar, atëherë shpërtheu një konflikt, ky pasi njerëzit e dinin mirë se ai fis që do ta vendoste gurin e zi në vendin e vet, do t’i takonte nderi, krenaria e fama. Kështu që çdo fis e synonte për vete këtë privilegj duke mos toleruar askënd. Midis tyre plasi shamata dhe gati sa nuk u ndez një luftë e përgjakshme. Në fund, ata ranë dakord që të merrnin për bazë mendimin e personit që do të hynte i pari në Qabe.
Deshi Allahu i Madhëruar që njeriu i parë që hyri në Qabe të ishte Profeti a.s. Të pranishmëve iu çel fytyra kur e panë dhe të gjithë njëzëri thirrën: “Ja, ku është njeriu i sinqertë e besnik. Ne e pranojmë atë si gjykues”.
“Muhamedi a.s. kërkoi një rrobë dhe e vendosi gurin e zi në mes të saj. Më pas thirri krerët e fiseve që kishin mosmarrëveshje dhe të gjithë së bashku mbajtën nga një cep të rrobës. Ata e ngritën dhe e çuan në Qabe, ndërsa vetë Muhamedi a.s. e vendosi gurin në vendin e duhur.”[3]
E ku ka gjykim më të drejtë dhe më shëndoshë se sa ky. Drejtësia e shoqëruar në këtë rast me mençuri nga ana e Profetit a.s. bëri që të shuhej një konflikt që nuk i dihej fundi. Gjithsekush prej të pranishmëve ngeli i kënaqur nga ky gjykim, ç’ka do të përforconte akoma më tepër opinionin e mirë që ata kishin krijuar për Muhamedin a.s.
Të rendësh pas së drejtës
Një person i kishte shitur disa deve Ebu Xhehlit, por ky nuk ia kishte dhënë paratë. Personi shkoi te Ebu Xhehli, por ai nuk ia dha. Atëherë ai u drejtua për në Qabe dhe pyeti për dikë që mund ta ndihmonte të merrte hakun e vet. Idhujtarët e Mekës i rekomanduan Profetin a.s. dhe këtë gjë e bënë për të parë një skenë teatrale.
Duke mos i kuptuar talljet e tyre, burri shkoi te Profeti a.s. dhe kërkoi prej tij që ta ndihmonte. Profeti a.s. u tregua i gatshëm dhe menjëherë u nis për te shtëpia e Ebu Xhehlit bashkë me personin e dëmtuar. Kur Ebu Xhehli hapi derën, Profeti a.s. kërkoi prej tij që t’i japë hakun personit që ishte me të. Ebu Xhehli hyri brenda, mori paratë dhe ia dorëzoi burrit. Ky, pasi e falënderoi Profetin a.s. për ndihmesën e vyer, u largua i gëzuar. Idhujtarët, të cilët prisnin të shikonin një komedi reale, u habitën nga veprimi i Ebu Xhehlit. Kur e pyetën për arsyen e dorëzimit të parave, Ebu Xhehli u tregoi se bashkë me Muhamedin a.s. kishte parë një deve të madhe, e cila kishte hapur gojën dhe ishte gati ta përpinte nëse nuk do të dorëzonte paratë.
Kjo ngjarje të bën që të meditosh e të reflektosh. Ngjarja zhvillohet në ato rrethana ku ligjin në Mekë e bënte Ebu Xhehli me shokë, ndërsa Profeti a.s. dhe shokët e tij ishin të pafuqishëm për t’u përballur me parinë e qytetit. Por përkrahja e një njeriu që është privuar nga e drejta e tij, është prioritet i të Dërguarit të Allahut, i cili menjëherë rend për të vendosur drejtësinë në vend. Një argument tjetër i rëndësishëm, që nuk mund ta lëmë pa e përmendur në këtë ngjarje, është fakti se, Profeti a.s. nuk kërkoi prej atij që i ishte bërë padrejtësi që të besojë; nëse beson, unë do të ndihmoj e, nëse jo, nuk do të të ndihmoj. Jo, Profeti a.s. nuk e kërkoi një gjë të tillë, sepse drejtësia duhet vendosur në vend pavarësisht besimit të njeriut.
Ke të drejtë
Në paktin e Hudejbijes, Profeti a.s. nënshkroi një marrëveshje me idhujtarët e Mekës, një ndër pikat e së cilës ishte se, cilido nga banorët e Mekës që do të shkonte në Medine pa lejen e kujdestarit të tij, Muhamedi a.s. duhet ta kthente mbrapsht.
Në momentin që Profeti a.s. po nënshkruante marrëveshjen me Suhejlin (asokohe idhujtar), tek ai erdhi Ebu Xhendeli, djali i Suhejlit, i cili shprehu dëshirën për t’u bashkuar me myslimanët. I nevrikosur nga ky veprim, Suhejli e goditi djalin e tij me shuplakë, e kapi prej jake dhe tha: O Muhamed, pikat ishin vendosur përpara se të vinte ai. Profeti a.s. i tha: Ke të drejtë. Suhejli filloi ta tërhiqte zvarrë të birin për ta shpënë te kurejshët, kurse ai thërriste: “O myslimanë, a duhet të kthehem tek idhujtarët, që ata të më torturojnë për shkak të fesë sime?”[4]
Më vonë, një tjetër person nga banorët e Mekës, i quajtur Ebu Busejr do të shkonte te Profeti a.s. në Medine. Kur kurejshët dëgjuan për këtë dërguan dy persona te Profeti a.s., që ta kthente mbrapsht. Profeti a.s. tha: “Ebu Busejr, ne kemi bërë marrëveshje me këta njerëz, siç je në dijeni, dhe feja jonë nuk na lejon të jemi të pabesë. Kthehu te njerëzit e tu!” Ebu Busejri u mërzit dhe tha: “O i Dërguar i Allahut, a do të më kthesh tek idhujtarët, që të më torturojnë për shkak të fesë sime?!” Pavarësisht këtyre fjalëve, Profeti a.s. e ktheu Ebu Busejrin mbrapsht.
Vetëm Ebu Xhendeli e di se sa ka vuajtur nga torturat e të atit. Kur të gjithë sahabët kishin emigruar nga Meka për në Medine, ai nuk kishte mundur të emigronte, sepse babai i tij e kishte prangosur. Vite me radhë, ai kishte pritur çastin e volitshëm për të shpëtuar nga vargonjtë e babait të tij. Dhe ky çast erdhi pikërisht në paktin e Hudejbijes. Le të imagjinojmë gëzimin e Ebu Xhendelit kur shkon te Profeti a.s., por Profeti a.s. i përmbahet pikave të marrëveshjes. I jep të drejtë Suhejlit, i cili, padrejtësisht, për 6 vite nuk e kishte lënë Ebu Xhendelin të bashkohej me myslimanët në Medine. Kthimi i Ebu Xhendelit në shtëpi nënkuptonte shtim të vuajtjeve dhe torturave për të. Dhe këtë gjë Profeti a.s. e dinte shumë mirë, por drejtësia dhe respektimi i marrëveshjes ishte prioriteti i tij. A nuk i vinte keq Profetit a.s. për Ebu Xhendelin?! Absolutisht që po, por drejtësia është një parim hyjnor, që nuk duhet shkelur në asnjë rast dhe për asnjë arsye. Prandaj ai tha: “Ke të drejtë, o Suhejl!”
Zbatimi i ligjit
Në kohën e Profetit a.s. ndodhi që një grua nga fisi Mahzum vodhi. Ndaj saj duhej të merrej masa ndëshkimore e përcaktuar për vjedhësin. Njerëzit po flisnin rreth kësaj, mirëpo askush prej tyre nuk guxonte të ndërmjetësonte te Profeti a.s., derisa Usame bin Zejd e ndërmori këtë hap. Nga ky ndërmjetësim, Profeti a.s. do të zemërohej shumë duke thënë: “Te Beni Israilët ka qenë zakon, që kur vidhte dikush me prejardhje të fisshme, ata e falnin, ndërsa po të vidhte një i dobët e i mjerë, ata ia prisnin dorën. Nëse Fatimja (bija e Muhamedit) do të vidhte, do t’ia prisja dorën.”[5]
Te Benu Israilët, arabët, në ditët e sotshme dhe në të gjitha civilizimet përgjatë gjithë historisë së njerëzimit, ligji zbatohet vetëm ndaj njeriut të dobët, të varfër e të pafuqishëm. Kurse ndaj të fortit, të pasurit e njeriut me pushtet ligji nuk funksionon, sepse shkopi është në dorën e Maliqit. Por në civilizimin islam, çdokush do të marrë atë që meriton. Profeti a.s. nuk mund ta toleronte kurrsesi një padrejtësi të tillë. Nuk është ky kandari me të cilin duhet të maten njerëzit. Ligji është i barabartë për të gjithë, për të pasurin dhe të varfrin, të fortin dhe të dobëtin. Si për të përforcuar këtë princip hyjnor, Profeti a.s. deklaron se edhe nëse Fatimja (bija e tij), do ta shkelë ligjin, ajo do të vendoset përpara drejtësisë për të marrë atë që meriton. E ku ka drejtësi më të madhe se kjo?!
Ato që janë përmendur më lart nuk janë vetëm se disa copëza nga drejtësia e Profetit a.s., që zë fill qysh përpara se ai të bëhet profet e mbaron me vdekjen e tij. Profeti a.s. ishte i drejtë me besimtarët dhe jobesimtarët, hebrenjtë dhe të krishterët, burrat dhe gratë, fëmijët, të rinjtë dhe pleqtë, madje edhe me kafshët dhe ambientin që e rrethonte. Allahu i Madhëruar thotë në Kur’an: “Në të Dërguarin e Allahut ka një shembull të mrekullueshëm për atë që shpreson tek Allahu dhe Dita e Fundit dhe e përmend shumë Allahun.”[6] [1] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 93.
[2] . Sure Maide, 8. [3] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 103. [4] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 412. [5] . Buhari, 3733; Muslimi. 1690. [6]. Sure Ah’zabë, 21.Pjesë nga: https://dritaislame.al/drejtesia-e-muhamedit-a-s/
Kurrë nuk kishte gënjyer
Dhe ja tani ky njeri flet për Allahun xh.sh., si dhe pretendon se është i Dërguari i Tij. Një njeri si ai, që tërë jetën nuk kishte gënjyer bile as për ndonjë çështje më të vogël, si mund që tani për një çështje kaq të madhe dhe të shenjtë të bënte një gjë të tillë? jo! Kjo nuk ishte e mundshme. Një pjesë e njerëzve nuk mendonte ashtu. Por, jo të gjithë pasi që kishte të tillë që e lanë kokëfortësinë e xhelozinë dhe e pranuan pejgamberllëkun e tij. Ai ishte njeri besnik. Çdokush atë e njihte si të tillë. Ishte aq I sigurt sa që p.sh., dikush duhej të shkojë në rrugë por nuk kishin kujt t’ia lënë gruan apo familjen. Pa kurrfarë dyshimi mund t’i linin tek ai. Të sigurt se deri sa të ktheheshin nga rruga do të ishin në vend të sigurt. Apo dikush kishte nevojë që dikujt t’ia besojë pasurinë. Pa kurrfarë dyshimi ia linin Muhammed’ul Eminit. Të sigurt se nuk do t’i mungonte asnjë dërhem. Nëse do të kishit nevojë për një çështje të informoheni drejt. Padyshim se do të shkonit tek ai sepse ai ishte simboli i drejtësisë. Do t’i dëgjonit atë dhe sipas këshillave të tij edhe do të vendosnit. Çdo këshillë e tij do të ishte bazë përçdo vepër tuajën pasi që ai kurrë në jetë nuk kishte gënjyer, qoftë bile edhe një herë. Mos ndoshta kërkoni argumente? Një ditë kishte dalë në kodrën e quajtur Ebu Kubejs dhe njerëzit e tubuar përreth tij i pyet: “Nëse ju them se pas kësaj kodre është një ushtri që po përgatitet të na sulmojë. A do të më kishit besuar?”
Të gjithë të tubuarit një zëri i thanë: “Po të besojmë; sepse asnjëherë nuk kemi dëgjuar të kesh gënjyer”!
Ende nuk ishte pejgamber. Me një shok u besatuan që të takohen diku në një vend të largët. Shoku i cili më vonë kishte pranuar fenë islame rrëfen: “Unë kisha harruar fjalën që ia kisha
dhënë, mu kujtua pas tre ditëve vrapova të shkoj në vendin ku duheshe të takohemi. Vërejta se ai ende ishte aty duke më pritur. As nuk u zemërua e as mu hidhërua, vetëm më tha: O djalosh! Më mundove. Ka tre ditë që të presë këtu”.
Qabeja ishte rindërtuar ndërsa vendosja e Haxher—ul Esvedit në vendin e vet ishte bërë çështje problematike. Fiset ishin pothuajse në gjendje lufte, secili dëshironte që ky nder tu takon atyre. Më në fund vendosin të pranonin vendimin e atij i cili I pari do të hynte në harem. Çdokush ishte vënë në pritje se kush do të hyj në harem i pari… dhe papritmas ja mbrinë Muhammedi a.s., i cili në at çast nuk dinte gjë për vendimin. Ai ishte buzëqeshur dhe kishte një qëndrim që inspironte besim. Posa e panë njëzëri thirrën: ]a po vjen i besueshmi (el-emini).
E ftuan dhe i treguan për vendimin që kishin marrë. I dhanë besën se do ta respektojnë vendimin që do të jepte ai. Ai menjëherë kërkoi që t’i sjellin një pëlhurë të madhe. Gurin e zi e vendosi në mes të pëlhurës ftoi të gjithë prijësit e fiseve që ta kapin nga një skaj të pëlhurës dhe e afruan afër vendit tim do të vendosej guri. Kapi gurin dhe me duart e veta e vendosi
në vendin e duhur. Me këtë gjest ai i pajtoi të gjitha fiset dhe shmangi rrezikun për një luftë vëllavrasëse. Ai kishte fituar besimin e të gjithë mekasve.
Që para se t’i shpallej pejgamberllëku ai ishte njeri i besueshëm, çdokush e besonte pa lmrrfarë rezerve, pra ende pa u bërë pejgamber ai i posedonte të gjitha cilësitë e një pejgamberi, para se gjithash fjalët e tij i besonte çdokush.Një herë kishte rënë të flejë por tërë natën nuk e kishte zënë gjumi. Në mëngjes e shoqja e pyet nëse është i sëmurë pasi që tërë natën nuk kishte fjetur.
“Duke përgatitur shtratin gjeta një hurmë dhe desha ta ha. Por më pas mu Imjtua se në shtëpinë tonë gjenden edhe hurma të tubuara për zeqatë dhe sadaka. Mendova mos ndoshta ajo hurmë ishte nga ato? Deri në mëngjes mendova këtë gjë dhe nuk më mori dot gjumi”- iu përgjigj ai.
Ai ishte shumë i drejtë. Një ditë përderisa një grua duke e thirrë fëmijën e saj i thotë: “Eja të shohësh se çdo të të jap!” Pejgamberi s.a.v.s. ndërhyri duk e pyetur:
Çdo t’i japësh fëmijës? Ca hurma, o i Dërguari i Allahut!— iu përgjigj gruaja. ‘ — Po qe se nuk i jepje asgjë do të ishe gënjeshtare!- i tha ai.
Pati këshilluar gjithmonë për drejtësi
“Më jepni fjalën për këto gjëra dhe unë t’ju jap fjalën për Xhenetin:
– Kur të flisni, flisni drejt!
– Kur të premtoni, çojeni premtimin në vend!
– Tregohuni të besueshëm në ruajtjen e amanetit!
– Ruani nderin!
– Mbyllni sytë para haramit!
– Mbani duart larg nga harami! Po, ai gjithmonë drejt pati jetuar, drejtësinë pati këshilluar dhe me drejtësinë që ishte diçka e posaçme për të, pothuajse ishte afruar në një pikë mes mundësisë dhe domosdoshmërisë, në një pikë të tillë, pas së cilës qëndronte vetëm e vetëm besnikëria e Allahut. Me fjalë të tjera, në drejtësi, i Dërguari i Allahut shihte nga horizonti afër sa dy kut. (Nexhm: 9). Në një aspekt, ai ndodhej në kuadrin e mundësisë, kurse në një aspekt tjetër, e pati kapërcyer botën e mundësisë. Me rastin e Miraxhit, siç ka thënë edhe Kadi Ijazi, ai erdhi në një vend ku nuk po dinte se ku ta vendoste këmbën. Atij iu tha që ta vendoste njërën këmbë mbi tjetrën. Gjithsesi, në çdo specifikë ai ishte një njeri. Mirëpo drejtësia në një nivel të tillë e pati lartësuar atë. Edhe ne një të tillë drejtësi na këshillon ai: “Jepni fjalën se do të flisni drejt, se nuk do të fusni në jetën tuaj gënjeshtrën që edhe unë t’ju premtoj xhenetin!”
Edhe në një tjetër porosi të tij kështu urdhëron: “Hiqni dorë nga gjërat që përmbajnë dyshime. Drejtësia prodhon në brendësi të njeriut siguri dhe stabilitet, kurse gënjeshtra është shtrembërim, është turbullirë.”
Dhe prapë urdhëron: “Kërkoni vazhdimisht drejtësinë! Edhe në se në drejtësi shihni shkatërrimin tuaj, pa asnjë diskutim që aty është shpëtimi juaj!”
Edhe në një porosi tjetër po kështu konkludon: “Mos u ndani nga e drejta. E drejta ju çon në mirësi, kurse mirësia në xhenet. Në se personi tregohet i drejtë dhe e kërkon të drejtën, shkruhet mes besnikëve në lartësinë e Allahut.
Ruhuni nga gënjeshtra. Gënjeshtra e çon njeriun në mëkat, kurse mëkati në xhehenem. Në se personi vazhdimisht gënjen dhe e kërkon gënjeshtrën, shkruhet si gënjeshtar në lartësinë e Allahut!” (76).
Shpëtimi dhe fundi i mirë janë te drejtësia. Edhe sikur njeriu të vdesë duke thënë të drejtën, një herë vdes, kurse çdo gënjeshtër është një vdekje më vete!
Ka’b b. Malik thotë: “Unë shpëtova në saje të drejtësisë sime.” Po, kur thuhet “drejtësi”, është e pamundur të mos e kujtosh atë.
Ka’b b. Malik ishte një njeri me fjalën të mprehtë si shpata dhe me shpatën të mprehtë sa fjala. Ishte poet. Me poezitë e tij mund ta kthente përmbys botën morale të njerëzve…
Pat ardhur në Akabe dhe i pati dhënë besën të Dërguarit të Allahut. Për rrjedhojë pati qenë ndër parësinë e Medines. Por nuk pati marrë pjesë në luftën e Tebukut. Tebuku pati qenë një luftë e vështirë. Në atë luftë, një grusht njerëzish do të përleshej me armatën e Perandorisë Romake. Dhe ku, pikërisht në të nxehtët përvëlues e shfarosës të shkretëtirës! Me atë mendim u bë nisja për atje, u tregua ajo trimëri e jashtëzakonshme për t’u nisur, u fitua ajo mirësi, por ajo luftë e frikshme vetëm në mendime mbeti.
Ndërsa Profeti të gjitha fushatat luftarake i mbante të fshehta, atë radhë qe nisur haptas dhe çdo njeri e pati ftuar haptas. Ja, pra, megjithë këtë ftesë të hapët, Ka’bi atë radhë nuk pati mundur të merrte pjesë.
Dhe tani le ta tregojmë shkurt aventurën e tij nga goja e tij:
“Të gjithë u ftuan për në luftë. Sepse përplasja do të ishte e ashpër. Por Allahu nuk e miratoi dhe lufta mbeti vetëm si një nismë. I ishte bërë apo jo e ditur, i Dërguari i Allahut i jepte një rëndësi të veçantë asaj lufte.
Ashtu si çdokush, edhe unë i përfundova përgatitjet. Madje, si atë radhë s’isha përgatitur për asnjë luftë tjetër gjer atë ditë.
Profeti i të Dy Botëve dha urdhër për nisje dhe ushtria u nis. Unë nuk dola bashkë me të tjerët duke thënë me vete se, sido që të ishte, do t’i arrija ata. Dhe nuk kisha ndonjë punë. Por më pengonte vetësiguria. Hë sot, hë nesër, kur ç’të shohësh, ditët ikën si pa u kuptuar. Tani më ishte e pamundur ta arrija të Dërguarin e Allahut. Kisha mbetur i detyruar të prisja dhe prita. Dhe prita çdo orë në një pritje që zgjati me ditë.
Më në fund filloi të dëgjohej nga të gjitha anët se Profeti po kthehej. Kështu ndodhte çdo radhë. Afër kthimit të tij Medina gjallërohej edhe një herë tjetër. Ja, tani, në sytë e çdokujt kishte një gëzim: po kthehej i Dërguari i Allahut!
Më në fund, erdhi koha e shumëpritur. Ushtria u kthye në Medine. Edhe Profeti, ashtu siç ishte bërë rregull, fillimisht kishte shkuar në faltore, kishte falur dy rekate namaz dhe kishte nisur takimet me popullin. Njerëzit shkonin në faltore grupe-grupe, e vizitonin, kurse ata që s’kishin marrë pjesë në ushtri, i kërkonin falje. Edhe shumica e atyre që ndodheshin në gjendjen time, kishin paraqitur justifikime që ishin pranuar nga i Dërguari i Allahut. Edhe unë mund të bëja një gjë të tillë. Mes tyre, unë isha një ndër më të aftët për të folur dhe me fuqinë bindëse më të madhe. Mirëpo si mund të ndodhte që, duke mos pasur asnjë justifikim, ta gënjeja të Dërguarin e Allahut? Nuk e bëra një gjë të tillë. Nuk munda ta bëja! Kur u takuam, Profeti më priti me një buzëqeshje të rrudhur që ma shpoi zemrën tej e tej. Dhe më pyeti: “Ku ishe?” Ia tregova situatën ashtu siç ishte, pa lënë gjë mangët. E ktheu kokën anash dhe më tha me majë të gjuhës: “Ngreu, shko!”
Dola jashtë. Më rrethoi fisi im: “Gjej dhe ti një justifikim e shpëto!” Për një moment sikur fjalët e tyre më zunë vend në zemër. Mirëpo erdha menjëherë në vete dhe pyeta: “A ka të tjerë në gjendjen time?” “Ka”, më thanë dhe më përmendën dy emra. Që të dy kishin marrë pjesë në Bedër dhe ishin ndër sahabet, pasuesit profetikë me emër e me zë: Muare b. Rebi dhe Hilal b. Umejje. Edhe ata nuk kishin paraqitur asnjë justifikim dhe kishin rënë në pozitën time. Kishin mbetur në pritje. Për mua ishin njerëz që mund t’u shkoje pas, prandaj vendosa të bëj si ata dhe hoqa dorë nga gjetja e një justifikimi.
U shpall një urdhër për ne të tre. Tanimë asnjë musliman nuk do të takohej e të bisedonte me ne. Dy shokët e mi u mbyllën nëpër shtëpitë dhe qanin natë e ditë. Unë isha i ri e i fuqishëm. Dilja në treg, në sokak dhe mund të hyja edhe në faltore në kohët e namazeve. Vetëm se me mua asnjeri nuk bisedonte. Shumicën e kohës e kaloja në faltore. Ndodhte që të prisja shumë gjatë për të mundur të kapja një buzëqeshje nga i Dërguari i Allahut. Por ç’e do që çdo ditë kthehesha në shtëpi vetëm me vetminë time. Ai, të cilit kurrë nuk i mungonte buzëqeshja në fytyrë, qoftë edhe një herë të vetme nuk m’i kishte hedhur sytë të më buzëqeshte! I jepja selam dhe ia ngulja sytë buzëve të tij se mos dalloja ndonjë lëvizje, por më kot!
Gjatë namazit shumë herë e shihja atë me bisht të syrit. I hidhte sytë nga unë kur filloja të falesha, por, sapo mbaronte namazi, menjëherë i hiqte sytë. Kështu do të vazhdonte plot dyzet ditë. Njerëzit dhe vendi ku ndodhesha më ishin bërë të huaj në atë mënyrë, sa që fillova të pandehja se ndodhesha në një vend të huaj.
Një ditë u hodha nga muri i avllisë drejt e në bahçen e Ebu Katades, djalit të xhaxhait, të cilin e doja shumë e që edhe ai më donte me shpirt. I dhashë selam, por nuk reagoi fare. E pyeta: “Më thuaj, për Zotin, a e beson që e dua të Dërguarin e Allahut?” Nuk m’u përgjigj fare. Ia përsëri-ta tri herë pyetjen. Pas herës së tretë, më tha: “I Dërguari i Allahut e di!” Vetëm kaq dhe u largua. Më ishte shembur bota mbi krye! Nuk i prisja kurrë këto fjalë prej Ebu Katades! M’u mbushën sytë dhe fillova të qaja me ngashërim.
Një ditë tjetër, duke u vërtitur i vetëm sokakëve të Medines, dëgjova një njeri të pyeste për mua. Personat që kishte pyetur, i kishin bërë me shenjë nga unë. Njeriu më erdhi pranë dhe në dorë mbante një letër që ishte për mua. Vinte nga sundimtari i Gassanit. Sundimtari më ftonte në vendin e tij. Më shkruante: “Dëgjova se ytzot të ka braktisur të vetëm. Eja tek ne. Njerëzve si ti pranë nesh u rritet vlera…” “Edhe kjo një provë” – thashë me vete, e grisa letrën dhe e hodha në zjarr.
Ishte dita e dyzetë. I Dërguari i Allahut më kishte dërguar një njeri. Njeriu thoshte se duhet të rrinim larg nga gratë. “Ç’të bëj, a ta ndaj?” – e pyeta. “Vetëm rriji larg” – më tha dhe shkoi. I thashë gruas të shkonte te prindët. Në këtë mes, gruaja e Hilalit kishte shkuar te Profeti e i kishte kërkuar lejë t’i rrinte të shoqit pranë për t’i shërbyer, pasi ishte plak dhe nuk i përgjigjej detyrës së tij si burrë. Dhe i Dërguari i Allahut i kishte dhënë lejë. Disa më thanë që edhe unë të kërkoja lejë. Por unë nuk pranova, pasi nuk e dija se si do ta priste Ai një kërkesë të tillë.
Kaluan ditë dhe u mbushën pesëdhjetë. Kisha arritur në një pikë që më ishte mbaruar durimi. Më ishte nxirë bota dhe më ishte bërë varr. Si çdo ditë, edhe atë mëngjes, pasi kisha falur namazin, po rrija në ballkon. Dëgjova se dikush po përmendte emrin tim me zë të lartë: “Myzhde, o Ka’b!” E kuptova si qëndronte puna. Menjëherë rashë në sexhde. Atë ditë, pas namazit të agimit, i Dërguari i Allahut kishte shpallur faljen to-në. Shkova në faltore. Të gjithë u ngritën në këmbë dhe po më uronin. Talhai m’u hodh në qafë e po më puthte. Sikur po përjetoja sërish një Akabe! I shkova pranë Profetit dhe ia kapa dorën. Edhe ai ma kapi. Pandehja se nuk do të ishte gëzuar më shumë edhe sikur ta kishin uruar për xhenetin. I Dërguari i Allahut urdhëroi: “Allahu ju fali!” Dhe këndoi ajetin e zbritur për ne:
“Dhe Allahu pranoi edhe pendimin e atyre të treve. Toka u ishte ngushtuar aq shumë, edhe shpirtrat u ishin ngushtuar aq shumë, sa ishin bindur se nuk ka strehim tjetër veç Allahut. Allahu e pranon pendimin, është mëshirues i madh!” (Tevbe: 118).
Pas këndimit të ajetit, iu drejtova Profetit: “O i Dërguari i Allahut! Mua e drejta më shpëtoi! Jap fjalën se sa të jem gjallë, do të them vetëm të drejtën e të vërtetën!”
Po, e vërteta profetike që e quajtëm “besnikëri” , qëndron mbi fundamentin “vërtetësi dhe drejtësi”. Çdo profet flet drejt. Dhe kjo gjë është e detyrueshme. Sepse, po qe që në cilindo prej këtyre personave që sjellin nga bota e panjohur urdhëra dhe ua kumtojnë njerëzve, do të ndodhte edhe gabimi ose shtrembërimi më i vogël, çdo gjë do të kthehej me ko-kë poshtë. Të gjitha të vërtetat që na duhet t’i mësojmë në emër të njerëzimit, me anë të profetëve na përcillen. Dhe kjo është një çështje shumë delikate që s’lejon shtrembërim as sa grimca. Prandaj edhe Providenca Hyjnore urdhëron kështu lidhur me këtë çështje: “Sikur të trillonte ai (Muhamedi) për Ne ndonjë fjalë, do ta mbërthenim me forcë, do t’ia këputnim aortën dhe askush prej jush nuk do të mund t’i dilte në mbrojtje!” (Hakka: 44-47).
Përballë urdhrave dhe ndalimeve hyjnore Profeti ishte si i vdekuri në duart e larësit të kufomave. Revelacioni e vërtiste atë nga të donte dhe Profeti atë kahje merrte. Nga kjo ndjeshmëri dhe bindje e pakufishme ai s’kishte humbur asgjë edhe kur kishte fituar intimitetin hyjnor dhe kishte arritur në pikën e fundit. Jo që s’kishte humbur, por e kishte thelluar edhe më atë ndjeshmëri duke e kthyer në diçka të pa-tjetërsueshme!
Ai pati qenë burrë i fjalës
Gjer në moshën dyzetvjeçare askush nuk kishte dëgjuar e parë që ai të thoshte ndonjë gjë kontradiktore apo të mos qëndronte në fjalë. Një person që kishte fituar nderin të bëhej pasues i tij më vonë, tregon: “Ishte periudha e injorancës. Ishim marrë vesh me të Dërguarin e Allahut që të takoheshim në një vend. (Siç kam theksuar edhe në krye, ashtu quhej ajo periudhë, kurse Profeti nuk e pati jetuar atë në veçoritë e saj, por pati ndjekur një vijë tjetër jetese, të posaçme vetëm për profetët). Mirëpo unë e harrova fjalën e dhënë. Kur u kujtova pas tri ditësh, shkova me vrap atje ku e kishim lënë takimin dhe pashë se i Dërguari i Allahut po më priste! As u nxeh e as m’u zemërua. Më tha vetëm kaq: “O djalë i ri! Më mundove! Kam tri ditë që të pres këtu!”
Gjykimi i drejtë
Qabja është faltorja e parë në sipërfaqen e Tokës, të cilën e ndërtuan Ibrahimi me Ismailin a.s. me urdhër nga Allahu i Madhëruar. Respektin për të njerëzit e ruajnë brez pas brezi deri në ditët tona e në vazhdim. Një respekt të veçantë Qabja gëzonte edhe tek arabët e kohës paraislame.
Disa vjet përpara se Allahu i Madhëruar të dërgonte Muhamedin a.s. si profet, Meka u përmbyt nga shirat dhe shtrëngatat që pothuajse e shkatërruan Qaben. Për këtë arsye, fiset arabe – pasi ranë dakord – vendosën që ta rindërtonin Qaben. Ato rendën që të kontribuonin në rindërtimin e saj, sepse kështu do të fitonin edhe më shumë famë. Kur erdhi momenti i vendosjes së gurit të zi në vendin e caktuar, atëherë shpërtheu një konflikt, ky pasi njerëzit e dinin mirë se ai fis që do ta vendoste gurin e zi në vendin e vet, do t’i takonte nderi, krenaria e fama. Kështu që çdo fis e synonte për vete këtë privilegj duke mos toleruar askënd. Midis tyre plasi shamata dhe gati sa nuk u ndez një luftë e përgjakshme. Në fund, ata ranë dakord që të merrnin për bazë mendimin e personit që do të hynte i pari në Qabe.
Deshi Allahu i Madhëruar që njeriu i parë që hyri në Qabe të ishte Profeti a.s. Të pranishmëve iu çel fytyra kur e panë dhe të gjithë njëzëri thirrën: “Ja, ku është njeriu i sinqertë e besnik. Ne e pranojmë atë si gjykues”.
“Muhamedi a.s. kërkoi një rrobë dhe e vendosi gurin e zi në mes të saj. Më pas thirri krerët e fiseve që kishin mosmarrëveshje dhe të gjithë së bashku mbajtën nga një cep të rrobës. Ata e ngritën dhe e çuan në Qabe, ndërsa vetë Muhamedi a.s. e vendosi gurin në vendin e duhur.”[3]
E ku ka gjykim më të drejtë dhe më shëndoshë se sa ky. Drejtësia e shoqëruar në këtë rast me mençuri nga ana e Profetit a.s. bëri që të shuhej një konflikt që nuk i dihej fundi. Gjithsekush prej të pranishmëve ngeli i kënaqur nga ky gjykim, ç’ka do të përforconte akoma më tepër opinionin e mirë që ata kishin krijuar për Muhamedin a.s.
Të rendësh pas së drejtës
Një person i kishte shitur disa deve Ebu Xhehlit, por ky nuk ia kishte dhënë paratë. Personi shkoi te Ebu Xhehli, por ai nuk ia dha. Atëherë ai u drejtua për në Qabe dhe pyeti për dikë që mund ta ndihmonte të merrte hakun e vet. Idhujtarët e Mekës i rekomanduan Profetin a.s. dhe këtë gjë e bënë për të parë një skenë teatrale.
Duke mos i kuptuar talljet e tyre, burri shkoi te Profeti a.s. dhe kërkoi prej tij që ta ndihmonte. Profeti a.s. u tregua i gatshëm dhe menjëherë u nis për te shtëpia e Ebu Xhehlit bashkë me personin e dëmtuar. Kur Ebu Xhehli hapi derën, Profeti a.s. kërkoi prej tij që t’i japë hakun personit që ishte me të. Ebu Xhehli hyri brenda, mori paratë dhe ia dorëzoi burrit. Ky, pasi e falënderoi Profetin a.s. për ndihmesën e vyer, u largua i gëzuar. Idhujtarët, të cilët prisnin të shikonin një komedi reale, u habitën nga veprimi i Ebu Xhehlit. Kur e pyetën për arsyen e dorëzimit të parave, Ebu Xhehli u tregoi se bashkë me Muhamedin a.s. kishte parë një deve të madhe, e cila kishte hapur gojën dhe ishte gati ta përpinte nëse nuk do të dorëzonte paratë.
Kjo ngjarje të bën që të meditosh e të reflektosh. Ngjarja zhvillohet në ato rrethana ku ligjin në Mekë e bënte Ebu Xhehli me shokë, ndërsa Profeti a.s. dhe shokët e tij ishin të pafuqishëm për t’u përballur me parinë e qytetit. Por përkrahja e një njeriu që është privuar nga e drejta e tij, është prioritet i të Dërguarit të Allahut, i cili menjëherë rend për të vendosur drejtësinë në vend. Një argument tjetër i rëndësishëm, që nuk mund ta lëmë pa e përmendur në këtë ngjarje, është fakti se, Profeti a.s. nuk kërkoi prej atij që i ishte bërë padrejtësi që të besojë; nëse beson, unë do të ndihmoj e, nëse jo, nuk do të të ndihmoj. Jo, Profeti a.s. nuk e kërkoi një gjë të tillë, sepse drejtësia duhet vendosur në vend pavarësisht besimit të njeriut.
Ke të drejtë
Në paktin e Hudejbijes, Profeti a.s. nënshkroi një marrëveshje me idhujtarët e Mekës, një ndër pikat e së cilës ishte se, cilido nga banorët e Mekës që do të shkonte në Medine pa lejen e kujdestarit të tij, Muhamedi a.s. duhet ta kthente mbrapsht.
Në momentin që Profeti a.s. po nënshkruante marrëveshjen me Suhejlin (asokohe idhujtar), tek ai erdhi Ebu Xhendeli, djali i Suhejlit, i cili shprehu dëshirën për t’u bashkuar me myslimanët. I nevrikosur nga ky veprim, Suhejli e goditi djalin e tij me shuplakë, e kapi prej jake dhe tha: O Muhamed, pikat ishin vendosur përpara se të vinte ai. Profeti a.s. i tha: Ke të drejtë. Suhejli filloi ta tërhiqte zvarrë të birin për ta shpënë te kurejshët, kurse ai thërriste: “O myslimanë, a duhet të kthehem tek idhujtarët, që ata të më torturojnë për shkak të fesë sime?”[4]
Më vonë, një tjetër person nga banorët e Mekës, i quajtur Ebu Busejr do të shkonte te Profeti a.s. në Medine. Kur kurejshët dëgjuan për këtë dërguan dy persona te Profeti a.s., që ta kthente mbrapsht. Profeti a.s. tha: “Ebu Busejr, ne kemi bërë marrëveshje me këta njerëz, siç je në dijeni, dhe feja jonë nuk na lejon të jemi të pabesë. Kthehu te njerëzit e tu!” Ebu Busejri u mërzit dhe tha: “O i Dërguar i Allahut, a do të më kthesh tek idhujtarët, që të më torturojnë për shkak të fesë sime?!” Pavarësisht këtyre fjalëve, Profeti a.s. e ktheu Ebu Busejrin mbrapsht.
Vetëm Ebu Xhendeli e di se sa ka vuajtur nga torturat e të atit. Kur të gjithë sahabët kishin emigruar nga Meka për në Medine, ai nuk kishte mundur të emigronte, sepse babai i tij e kishte prangosur. Vite me radhë, ai kishte pritur çastin e volitshëm për të shpëtuar nga vargonjtë e babait të tij. Dhe ky çast erdhi pikërisht në paktin e Hudejbijes. Le të imagjinojmë gëzimin e Ebu Xhendelit kur shkon te Profeti a.s., por Profeti a.s. i përmbahet pikave të marrëveshjes. I jep të drejtë Suhejlit, i cili, padrejtësisht, për 6 vite nuk e kishte lënë Ebu Xhendelin të bashkohej me myslimanët në Medine. Kthimi i Ebu Xhendelit në shtëpi nënkuptonte shtim të vuajtjeve dhe torturave për të. Dhe këtë gjë Profeti a.s. e dinte shumë mirë, por drejtësia dhe respektimi i marrëveshjes ishte prioriteti i tij. A nuk i vinte keq Profetit a.s. për Ebu Xhendelin?! Absolutisht që po, por drejtësia është një parim hyjnor, që nuk duhet shkelur në asnjë rast dhe për asnjë arsye. Prandaj ai tha: “Ke të drejtë, o Suhejl!”
Zbatimi i ligjit
Në kohën e Profetit a.s. ndodhi që një grua nga fisi Mahzum vodhi. Ndaj saj duhej të merrej masa ndëshkimore e përcaktuar për vjedhësin. Njerëzit po flisnin rreth kësaj, mirëpo askush prej tyre nuk guxonte të ndërmjetësonte te Profeti a.s., derisa Usame bin Zejd e ndërmori këtë hap. Nga ky ndërmjetësim, Profeti a.s. do të zemërohej shumë duke thënë: “Te Beni Israilët ka qenë zakon, që kur vidhte dikush me prejardhje të fisshme, ata e falnin, ndërsa po të vidhte një i dobët e i mjerë, ata ia prisnin dorën. Nëse Fatimja (bija e Muhamedit) do të vidhte, do t’ia prisja dorën.”[5]
Te Benu Israilët, arabët, në ditët e sotshme dhe në të gjitha civilizimet përgjatë gjithë historisë së njerëzimit, ligji zbatohet vetëm ndaj njeriut të dobët, të varfër e të pafuqishëm. Kurse ndaj të fortit, të pasurit e njeriut me pushtet ligji nuk funksionon, sepse shkopi është në dorën e Maliqit. Por në civilizimin islam, çdokush do të marrë atë që meriton. Profeti a.s. nuk mund ta toleronte kurrsesi një padrejtësi të tillë. Nuk është ky kandari me të cilin duhet të maten njerëzit. Ligji është i barabartë për të gjithë, për të pasurin dhe të varfrin, të fortin dhe të dobëtin. Si për të përforcuar këtë princip hyjnor, Profeti a.s. deklaron se edhe nëse Fatimja (bija e tij), do ta shkelë ligjin, ajo do të vendoset përpara drejtësisë për të marrë atë që meriton. E ku ka drejtësi më të madhe se kjo?!
Ato që janë përmendur më lart nuk janë vetëm se disa copëza nga drejtësia e Profetit a.s., që zë fill qysh përpara se ai të bëhet profet e mbaron me vdekjen e tij. Profeti a.s. ishte i drejtë me besimtarët dhe jobesimtarët, hebrenjtë dhe të krishterët, burrat dhe gratë, fëmijët, të rinjtë dhe pleqtë, madje edhe me kafshët dhe ambientin që e rrethonte. Allahu i Madhëruar thotë në Kur’an: “Në të Dërguarin e Allahut ka një shembull të mrekullueshëm për atë që shpreson tek Allahu dhe Dita e Fundit dhe e përmend shumë Allahun.”[6] [1] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 93.
[2] . Sure Maide, 8. [3] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 103. [4] . “Fikhus Sire” i Muhamed Gazalit, f. 412. [5] . Buhari, 3733; Muslimi. 1690. [6]. Sure Ah’zabë, 21.Pjesë nga: https://dritaislame.al/drejtesia-e-muhamedit-a-s/